Enthesitis staat ook bekend onder de naam “aanhechtingspijn” (enthesopathie of enthesiopathie). Het is een reumatische ontstekingsziekte die een pijnlijk en stijf gevoel kan geven rondom de aangetaste gewrichten. Enthesitis is een ontsteking die ontstaat op de plaats waar één of meerdere pezen aan het bot vast zitten. Het ontstaat meestal als gevolg van overbelasting, bijvoorbeeld door zwaar lichamelijk werk, herhalende bewegingen of intensief sporten. Soms hangt enthesitis ook samen met een reumatische ziekte. Pijn en stijfheid zijn de belangrijkste klachten. Hoewel de ontstekingsreactie het meest voorkomt in de heup, rug, lies, knie, nek, elleboog, schouder en bekkenrand, kan het ook op andere plaatsen in je lichaam ontstaan. Enthesitis komt het meest voor bij mensen die ouder dan 30 jaar zijn.
Oorzaak enthesitis
De oorzaak van enthesitis is over het algemeen overbelasting. Deze overbelasting kan ontstaan door zwaar fysiek werk, door herhalende bewegingen, door intensieve sportbeoefening maar het kan ook samenhangen met reumatische aandoeningen. Enthesitis ontstaat op de aanhechtingspunten tussen de pezen en de botten. Door teveel belasting kan op deze aanhechtingspunten een ontstekingsreactie ontstaan. Een van de bekendste voorbeelden van enthesitis is de zogenaamde tennisarm. Mensen die al eerder enthesitis hebben gehad, lopen het risico om de aandoening nog een keer te krijgen. Vaak komt dat doordat zij hun levensstijl niet voldoende hebben aangepast door de activiteiten te verminderen die de klachten eerder hebben veroorzaakt.
Symptomen
De aandoening enthesitis geeft een pijnlijk en stijf gevoel rondom de aanhechtingspunten die aangedaan zijn. Soms geeft het zelfs zoveel pijn, dat het bijna niet te doen is om het lichaamsdeel waar de pijn zit te bewegen. De pijn kan ook uitstralen naar een groter gebied. Op de plek van de ontsteking kan een zwelling ontstaan en de plek kan warm aanvoelen. Als de enthesitis gepaard gaat met een ontstoken peesschede, kan het voorkomen dat de pezen een krakend geluid geven en ook pijnlijk zijn.
Onderzoek
De arts zal eerst uitgebreid vragen stellen over de wijze waarop de klachten zijn ontstaan. Hieruit kan namelijk worden opgemaakt of er sprake is van overbelasting, of van andere reumatische aandoeningen. Er wordt meestal lichamelijk onderzoek gedaan. Soms is het daarbij nodig om een röntgenfoto te laten maken, of om bloedonderzoek te doen.
Behandeling
Als enthesitis op de juiste manier wordt behandeld, nemen de klachten na verloop van tijd weer af. In eerste instantie wordt de aandoening met pijnstillers behandeld, zoals paracetamol. Als de klachten aanhouden, krijg je meestal een ontstekingsremmende pijnstiller voorgeschreven. Er zijn ook verschillende gewrichtsformules op de markt die verlichting kunnen geven. Als er enthesitis is vastgesteld, is het belangrijk om eerst een rustperiode in acht te nemen, waarna je langzaam kunt beginnen met oefeningen om te voorkomen dat er meer verstijving optreedt. Soms wordt er ook fysiotherapie voorgeschreven. Geadviseerd wordt om goed na te gaan hoe de klachten zijn ontstaan, zodat toekomstige overbelasting kan worden voorkomen. In sommige gevallen zal de arts of specialist een injectie met een bijnierschorshormoon (corticosteroïde) voorschrijven, zoals Prednison.
Bijwerkingen van de medicijnen
Wanneer enthesitis met paracetamol wordt behandeld, zijn de bijwerkingen beperkt, zeker wanneer het niet meer dan 15 dagen per maand gebruikt wordt. Bij hoge doseringen en gebruik gedurende enkele maanden of jaren kan leverbeschadiging of nierbeschadiging optreden. Verschijnselen van een leverbeschadiging zijn een gele verkleuring van het oogwit, en verschijnselen van nierbeschadiging zijn koorts, vocht vasthouden en bloed in de urine. Ontstekingsremmende pijnstillers van de NSAID groep (non-steroidal anti-inflammatory drugs), zoals diclofenac, naproxen en ibuprofen kunnen misselijkheid, braken, een ontsteking van het maagslijmvlies en zelfs een maagzweer met bloedingen als bijwerking hebben. Deze worden dan ook meestal voorgeschreven in combinatie met een maagbeschermer. Als enthesitis wordt behandeld met een Prednison injectie, kan dit pijn op de injectieplaats geven, opvliegers, ontkleuring op de huid en het uitblijven of tijdelijk veranderen van de menstruatie.
Verwante aandoeningen
Naast enthesitis kan overbelasting ook leiden tot bursitis en tendinitis. Bursitis is een niet-bacteriële ontsteking van een slijmbeurs. Slijmbeurzen fungeren als een soort stootkussen op de plek waar bot, gewrichten of spieren elkaar kruisen. Tendinitis is een ontstekingsreactie van de pees. Soms treedt er ook een ontsteking op bij de peesschede (tendovaginitis). Enthesitis, bursitis en tendinitis hebben met elkaar gemeen dat ze vaak ontstaan als gevolg van overbelasting, bijvoorbeeld bij veel herhaalde bewegingen, zwaar lichamelijk werk of intensieve sport.