Het syndroom van Tietze is een weinig voorkomende aandoening waar relatief weinig over bekend is. Het kraakbeen in de borstkas is ontstoken, wat enorm veel pijn met zich mee brengt. Meestal verdwijnen de klachten binnen enkele weken of maanden na de eerste pijn. Wel kunnen deze klachten later altijd opnieuw ontstaan, bij sommige mensen ontwikkelt het zich tot een chronische ontsteking. Het kraakbeen verbindt je borstbeen met je sleutelbeen en je ribben, en zorgt ervoor dat je borstkas mee beweegt bij het in- en uitademen. Dit deel is opgezwollen bij mensen met het syndroom van Tietze, evenals het tweede, derde en vierde rib.
De aandoening is niet gevaarlijk, maar extreem pijnlijk. De klachten kunnen lijken op het gevoel van een hartinfarct. Het kan zowel langzaam ontwikkelen als acuut ontstaan. Wanneer het syndroom plots tot stand komt, wordt vaak gevreesd voor een hartinfarct.
De aandoening komt íets vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en ontstaat meestal vóór het 40e levensjaar.
Symptomen Syndroom van Tietze
Het grootste deel van de symptomen van Tietze heeft te maken met pijn. Wanneer het syndroom acuut tot stand komt, wordt de persoon in kwestie vaak meteen naar het ziekenhuis vervoert met het vermoeden op een hartinfarct. Tietze is echter niet dodelijk, maar wel chronisch. Kijk daarom goed of je meerdere van de volgende symptomen herkent:
- Pijn achter en rond het borstbeen
- Diep inademen, zuchten, niezen en hoesten doet pijn
- De pijn straalt uit naar de rug, nek, schouder en arm
- Klachten vooral bovenaan de borstkas, bij de 2e, 3e en 4e rib
- Het bewegen van arm en schouder doet pijn
- Benauwd, beklemmend gevoel op de borst
- De pijn gaat samen met het ademritme
- Een zwelling rond de ribbenkast
- Een rode huidverkleuring rond de ribbenkast
- De functie van maag, darmen en longen kan verminderen
Soms kan een pijnaanval van Tietze overgaan in een paniekaanval, door de ernst van de pijn. Hierbij kan de persoon gaan hyperventileren, en door hyperventilatie kan men het bewustzijn verliezen. Hierdoor wordt vaak gedacht dat de persoon in levensgevaar is, terwijl deze eigenlijk enkel een sterke pijnstiller nodig heeft.
Diagnose
Door veel van de symptomen, zoals uitstralingen naar de arm en pijn op de borst, wordt Tietze vaak verward met een hartprobleem. Dat is vervelend bij onderzoek, omdat je constant hartproblemen uitsluit zonder dichterbij de daadwerkelijke aandoening te komen. Wanneer je jezelf herkent in bovenstaande symptomen en in onderzoek bent op de hartafdeling, is het aan te raden om nog eens terug te keren naar de huisarts en het syndroom van Tietze te bespreken.
Omdat het syndroom van Tietze een zeldzame ziekte is zal het vaak niet één van de eerste dingen zijn waar de arts aan denkt. Het is een lastig aan te wijzen aandoening, omdat het op een röntgenfoto niet te zien is, en het zelfs in een bloedonderzoek niet zichtbaar wordt.
Vaak worden eerst andere ziektes en klachten uitgesloten. Meestal wordt de patiënt in het ziekenhuis onderzocht voor een hartinfarct, longembolie, maagzweer, alvleesklierontsteking en angina pectoris. Pas wanneer al deze andere aandoeningen zijn uitgesloten, kan blijken dat je lijdt aan het syndroom van Tietze.
Behandeling
Omdat er nog weinig bekend is over het syndroom, wordt momenteel vooral gedaan aan symptoombestrijding. Zelf kan je ervoor zorgen goed in beweging te blijven, om de gevolgen van de aandoening te beperken. Aangezien de ziekte niet gevaarlijk is maar wel enorm pijnlijk, richt de arts zich vaak op pijnstillers en verlichtende behandelingen. Denk bij deze behandelingen aan:
– Ontstekingsremmende NSAID’s: een verdoving die lokaal wordt ingebracht door middel van een injectie. Deze wordt ingediend op de meest pijnlijke plek en verdooft ook het gebied daar omheen.
– Een zenuwblokkade van de zenuwen die tussen de ribben in zitten, waardoor de pijn wordt tegengehouden.
– Houdings- en oefentherapie. Een fysiotherapeut leert je het aanhouden van een neutrale, gezonde houding, en het reguleren van je ademhaling. Hierdoor staat er minder druk op het gezwollen deel, en kan je een paniekaanval tegengaan.
– Pijnverlichting via warmtebehandelingen en massages.
– Manuele therapie: het behandelen van de gewrichtsketen van mensen met chronische klachten.
Omdat de klachten vaak na een aantal weken tot maanden verdwijnen wordt soms vooral de pijn verlicht door de pijnstillers en een traject bij de fysiotherapeut. Wanneer de klachten vaker terugkerend zijn, wordt aan oplossingen gedacht voor de lange termijn, zoals de zenuwblokkade en de manuele therapie.
Wanneer de klachten verminderen of verdwijnen, kan niet met zekerheid gezegd worden dat deze weg zullen blijven. Voor manuele therapie wordt vaak gekozen wanneer de reguliere behandeling niet goed aanslaat. Bij de ene persoon werkt het immers beter dan bij de ander, afhankelijk van de ernst van de aandoening.
Oorzaak
Van de dingen die nog onbekend zijn over het syndroom van Tietze, is de oorzaak er één. Wel zijn er vermoedens dat bepaalde factoren de ontsteking in de hand kunnen helpen. Hiervoor is nog geen wetenschappelijk bewijs. Deze factoren zouden kunnen zijn:
- Zware lichamelijke inspanning
- Ongewone druk op de borstkas uitoefenen
- Langdurig hoesten
- Veel voorovergebogen werken
- Een periode met veel liggen
- Een ongeluk met grote kracht op de borstkas
- Zwangerschap
- Luchtweginfectie
- Reumatoïde artritis
Omgaan met het syndroom van Tietze
Zorg dat je voldoende in beweging blijft. Goed blijven bewegen zorgt ervoor dat de effecten en gevolgen van de aandoening zoveel mogelijk beperkt blijven. Let tijdens het bewegen goed op je houding en ademhaling.
Voer de bewegingsoefeningen van de fysiotherapeut goed uit en leer jezelf de juiste houding aan, om zo min mogelijk druk te zetten op de ontsteking. Let goed op je ademhaling en neem, indien relevant, je pijnstillers op tijd in om een pijnaanval te verminderen of voorkomen.
Omdat het een zeldzaam syndroom betreft, zal het vaak voorkomen dat je uit moet leggen wat Tietze precies inhoudt. Natuurlijk kan je mensen ook altijd verwijzen naar deze website, zodat je niet opnieuw hetzelfde verhaal hoeft te vertellen.
Oefeningen
Er zijn verschillende oefeningen die je kan doen om je houding en ademhaling te verbeteren. Dit zal de pijn helpen verlichten. Je fysiotherapeut kan je opdrachten meegeven om thuis uit te voeren. Voorbeelden van zulke opdrachten zijn:
– Ademhaling
Ga rechtop zitten in een stoel met de ogen dicht en leg een hand op je onderbuik. Adem in via je neus, concentreer je op hoe de lucht naar binnen gaat. Houd je buik ontspannen. Wanneer je goed ademt, zal je merken dat je buik langzaam opzwelt wanneer je inademt en kleiner wordt wanneer je uitademt. Voel je bij het ademen pijn rondom de ribben? Waarschijnlijk zit je ademhaling dan te hoog. Dit betekent dat je in plaats van je onderbuik, je ribbenkast uitzet terwijl je in ademt. Lukt het niet om lager in de buik adem te halen? Ga dan eens plat op de grond liggen en herhaal de oefening, net zo lang tot het lukt. Probeer deze lage ademhaling je eigen te maken.
– Houding
Ga rechtop in een stoel zitten met je voeten plat op de grond. Zorg dat je rug recht is, zit niet voorovergebogen. Wijs met je kruin richting het plafond, alsof er een touwtje zit tussen je hoofd en het plafond. Je kin hoort een klein beetje ingetrokken te zijn. Maak je onderrug ietsje hol, waardoor je schouders naar achter bewegen en je borst naar voren. Dit is de juiste houding. Maak jezelf alert op deze houding en probeer jezelf een paar keer per uur te corrigeren.
Informeer je omgeving
Wanneer je zelf leidt aan het syndroom van Tietze, is het van belang om je omgeving goed te informeren. Tijdens een pijnaanval is het namelijk gebruikelijk voor de omgeving om aan te nemen dat je een hartaanval hebt of een andere hartafwijking, en een ambulance te bellen. Naar het ziekenhuis gaan bij een pijnaanval is niet nodig wanneer je de diagnose van Tietze hebt, en wanneer een ambulance voor niets naar een locatie moet komen kan je dit ook nog eens flink wat geld kosten.
Wat kan je omgeving wél voor je doen? Natuurlijk weet jij zelf het beste wat je prettig en vervelend vindt tijdens een pijnaanval. Het is belangrijk om je nabije vrienden en familie duidelijk te vertellen hoe jij wil dat ze reageren. Misschien zonder jij je het liefst even af, of heb je graag dat een dierbare dichtbij je blijft.
Wanneer je merkt dat je soms een paniekaanval krijgt naast de pijnaanval, kan je ze vertellen dat je graag in een rustige omgeving bent tijdens de aanval. Vraag ze om wat ruimte voor je te creëren en rustig tegen je te praten, om de paniekaanval te reguleren. Probeer zelf je ademhaling weer tot rust te brengen, en wanneer dat niet lukt kan iemand die je bijstaat je daarmee helpen. Tevens kunnen je vrienden eventuele voorbijgangers informeren over de situatie, zodat ook de paniek van ánderen beperkt blijft.