De reumatoloog houdt zich bezig met patiënten die klachten hebben die wijzen op reuma. Reuma is een verzamelnaam voor reumatische aandoeningen. Dit zijn aandoeningen waarbij het lichaam zich afweert tegen eigen lichaamsweefsel. Dit heeft ontstekingen tot gevolg. Er zijn tegenwoordig wel ongeveer 130 soorten reuma bekend. De ene variant is zeldzamer dan de andere, maar we zijn ze allemaal liever kwijt dan rijk. De meest voorkomende en daarmee verreweg de belangrijkste vorm van reuma is reumatoïde artritis. Bij deze variant richt de immuunreactie zich tegen je gewrichten. Hierdoor krijg je ontstekingen in je gewrichten. Deze gaan gepaard met pijn en je gewrichten gaan stijf aanvoelen. Ontstekingen kunnen ook plaatsvinden op botten, spieren en pezen. Dit laat zich allemaal kenmerken in combinatie met ongemak, stijfheid en pijn. Wanneer je deze klachten hebt ga je als eerste naar je huisarts. Wanneer deze het vermoeden heeft dat je reumatische klachten hebt kan hij je doorverwijzen naar de reumatoloog.
Voorbereiding voor je bezoek aan de reumatoloog
Je eerste bezoek aan de reumatoloog vindt plaats wanneer je doorverwezen bent door je huisarts. Als dit het geval is, kun je er zelf voor zorgen dat de eerste ontmoeting soepel verloopt door je goed voor te bereiden. Wat kan je zelf doen om het proces te versnellen? Je wilt er immers zo snel mogelijk vanaf zijn. Begin bijvoorbeeld met het aanvragen van het overzicht van de medicijnen die je gebruikt of hebt gebruikt. Dit kun je gewoon opvragen bij de apotheek. Wanneer je dit meeneemt is alle kennis sneller paraat en dit kan het proces van diagnosticeren en het opstellen van een behandelplan versnellen. Ook is het slim om na te gaan of je al eerder onderzoek hebt laten doen in andere ziekenhuizen dan waar je je reumatoloog gaat bezoeken. Als je eerder röntgenfoto’s hebt laten maken of laboratoriumonderzoek hebt laten doen kun je dit van tevoren al doorgeven aan de reumatoloog. Wanneer je dit voor de eerste afspraak al doorgeeft, heeft de reumatoloog de tijd de gewenste informatie al voor het bezoek op te vragen. In dat geval is alles paraat en ter plekke op het moment van de eerste afspraak.
Het eerste bezoek aan de reumatoloog
Een eerste bezoek aan de reumatoloog duurt meestal 15 tot 30 minuten. In deze tijd zal de reumatoloog uitgebreid de tijd nemen om je vragen te stellen. De reumatoloog wil een beeld schetsen dat zo compleet mogelijk is, om je klachten zo goed en effectief mogelijk te kunnen behandelen. De vragen die gesteld worden kunnen dus over allerlei zaken gaan. Denk hierbij aan je werkomstandigheden, je leefwijze, je medische voorgeschiedenis en je medicijngebruik. Los van een behandeling kan een verandering van levensstijl namelijk ook wonderen doen voor een vermindering van je klachten. Ook zullen er vragen worden gesteld over de aard van je klachten. Dit kan gaan over de precieze locatie van je klachten, maar waarschijnlijk zal ook gevraagd worden je klachten te omschrijven. Nadat de reumatoloog voldoende vragen heeft gesteld om een schets te maken van wie je bent en wat je klachten zijn, volgt een lichamelijk onderzoek. Hierbij zullen alle gewrichten worden onderzocht. Soms zal het nodig zijn een punctie te doen van een gewricht. Dit zal bijvoorbeeld het geval zijn als er aan jicht gedacht wordt. Jicht is een reumatische aandoening die veroorzaakt wordt door gekristalliseerd urinezuur in het bloed bij de gewrichten. Dit gebeurt het vaakst aan de gewrichten bij de handen en de voeten.
De diagnose stellen
De eerste belangrijke taak van de reumatoloog is om een diagnose te stellen. Pas wanneer je weet wat er aan de hand is kun je samen een plan opstellen om dit te verhelpen. Soms is het mogelijk tijdens de eerste ontmoeting al een diagnose te stellen. In dat geval zal tijdens het eerste bezoek al een behandelplan worden besproken. Een voordeel hiervan is dat je direct vooruit kan kijken. Hoe sneller je immers van je klachten af bent, hoe beter. Meestal zal echter gevraagd worden na het eerste bezoek laboratoriumonderzoek of, afhankelijk van de klachten, röntgenonderzoek te laten uitvoeren. Daarnaast zullen andere specialisten vaak benaderd worden en in overleg worden betrokken bij het opstellen van je behandelplan. Het tweede bezoek vindt meestal plaats wanneer alle uitslagen bekend zijn. Het is gebruikelijk dat dit één à twee weken duurt. In sommige gevallen kan ervoor gekozen worden deze afspraak te laten plaatsvinden via de telefoon. Het bepalen van dit soort afspraken zal allemaal in goed overleg gebeuren. Wanneer de uitslagen bekend zijn zal een voorstel worden gedaan voor een behandelplan. Dit gaat gepaard met voorlichtingen en adviezen vanuit de reumatoloog. Hierna zal je worden terugverwezen naar je huisarts. Bij de reumatische aandoeningen jicht en reumatoïde artritis zal je waarschijnlijk medicijnen voorgeschreven krijgen. Ook heb je bij deze aandoeningen regelmatig te maken met bloedonderzoek. Om deze redenen zal je bij deze diagnoses voor langere tijd onder controle staan bij de reumatoloog. Het andere uiterste stelt vast dat er vele soorten reuma zijn die lastig in een vroeg stadium te ontdekken zijn. Hierdoor kan het meerdere bezoeken kosten voor je tot een diagnose kunt komen. Hierover zal je allemaal worden geïnformeerd. Bij sommige vormen van reuma is het gebruikelijk dat de reumatoloog enkel de diagnose stelt. Hierna zal je weer terugverwezen worden naar je huisarts. Bij ernstigere vormen van reuma, zoals reumatoïde artritis, zal de reumatoloog wel een centrale rol spelen in de behandeling. In deze gevallen is de reumatoloog ook de primaire behandelaar in plaats van je huisarts. Het hoofddoel is altijd zo snel en goed mogelijk te diagnosticeren om vervolgens middels het juiste behandelplan je klachten te verhelpen.
De reumaconsulent
Naast de reumatoloog sta je ook in contact met de reumaconsulent. Dit is de persoon met wie je het meest in contact staat naast de uren op de polikliniek. De reumaconsulent is een verpleegkundige die zich gespecialiseerd heeft op de reumatologie. Hierdoor is hij uitstekend geschikt voor het geven van advies en ondersteuning. De meer praktische zaken zullen ook altijd via de reumaconsulent gaan. Wat kun je wel en niet doen? Denk hierbij aan vragen over werkzaamheden, huishoudelijke taken of het beoefenen van een sport. Ook kan er advies worden gegeven over hulpmiddelen en extra voorzieningen. Mocht je problemen ondervinden bij dagelijkse bezigheden, dan is het wijs om contact op te nemen met de reumaconsulent. Door middel van zijn of haar expertise kun je advies inwinnen over hulpmiddelen in je woning, aanpassingen in je levensstijl of veranderingen in de besteding van je vrije tijd. Alle personen met wie je in contact komt zullen je gezondheid op de eerste plek zetten. Een combinatie van de expertise van de reumatoloog en de reumaconsulent met adviezen en eventueel medicijnen zal ervoor zorgen dat je klachten verminderen en je zo snel mogelijk weer zonder pijn door het leven kan.